Jonas Bruyneel broedland
2022, Gent, Poëziecentrum vzw, 84 blz, € 22,00

Breed uitwaaierend over het taalklavier, met precieuze staccato’s, en rijk geschakeerde themata, de beheersing van Bruyneel is virtuoos. Hij gebruikt een overweldigende rijkdom aan beelden die hij als collages aan elkaar rijgt. De formuleringen zijn uiterst nauwkeurig, de woordkeus zorgvuldig en esthetisch tegelijk. De toonsoort is onmiskenbaar mineur, de beelden en emoties die hij oproept illustreren de zwakheden van de mens en de mensheid in het bijzonder.

fahrentriesch
… ooit was dit Europa/ zwammen en schimmels op rottend hout/ ontluikende spechten en wormige kruipgangen/ waar de doden niet geruimd worden/ en verpulveren aan de wegkant …

inventaris van cultuurbezit
wantrouwen schuift als een schaduw/ er wiegen stemmen op de gang/ die verzwinden in de poreuze keukentegels/ in dit huis boeten woorden aan kracht in …

Het omslag lijkt een foto-negatief in zwart-wit dat fikse schade heeft opgelopen tijdens het ontwikkelen. Hoe scherper men kijkt, des te minder valt er te onderscheiden; etsende spetters en giftige wolken. Het vormt een perfecte weerspiegeling van teksten als

wachttrein
gestaltes op een perron/ ze vragen zich af wie nadert/ wie op de vlucht is/ voor wie de koude het snelst komt …

nebbiolo
… het huis vervelt als een hagedis, rafelend/ stof en druifluis op de muren/ giftig zuigen ze aan de wortels…

Anderzijds staat de vaagheid van het omslag in compleet contrast met de vlijmscherpe beschrijvingen in te teksten. De lezer ziet de beelden zó voor zich, de kracht van de teksten zit vooral in de combinaties ervan die een krachtig beroep doen op associatie- en combinatievermogens. Het menselijk tekort wordt in vele toonaarden beschreven.

mijn naam is alma
… we zwellen als bassen in een onderbuik/ soms dubbel je mijn woorden/ gedachtestrepen als een mes op mijn keel/ de late uren onder polyester daken//

kanttekening
we houden de nacht vast als een schenkblad/ glazen rood op de rand/ met de afdronk van een natte zomer// nu en dan zijn we aan elkaar gewaagd/ verliezen we ons in de paleografie/ van kwaaltjes en rimpels …

lood of plato
… er zijn er twee van ons/ we bestellen kant-en-klaarmaaltijden/ en sushi op zondag// we eten in stilte/ omdat er nog gevreeën moet worden/ we vrijen in stilte/ maar met een volle maag

Dit is geen bundel om snel de maag te vullen, hij dient in kleine porties gesavoureerd. Ondanks de sombere toon en de ontluistering stemmen de teksten niet treurig, ze zijn doordesemd van een impliciete, opwekkende vitaliteit.

Boekbespreking door Felix Monter