Elders bespreekt
Vrouw met litteken
Harman Nielsen
B O E K B E S P R E K I N G
Harman Nielsen, Vrouw met litteken
2024, Uitgeverij In de Knipscheer, 210 blz., € 19,50
Vrouw met litteken is een literaire thriller. Het verhaal draait om een safehouse dat wordt gerund door de Nederlandse veiligheidsdienst AIVD. Het verborgen bestaan van dit huis dreigt gecompromitteerd te raken wanneer een inlichtingenofficier van de AIVD die bij zijn superieuren een misstand komt melden, zelfmoord pleegt en een paar dagen later de bedrijfsleider van het pand, Antonia van Staveren, de vrouw met het litteken uit de titel van het boek, levenloos onder aan de trap wordt gevonden.
Suzanne Plantijn wordt op onderzoek gestuurd. In het dagelijks leven ziet deze ambtenaar er, in opdracht van de Tweede Kamer, op toe dat de AIVD zich bij het geheime werk netjes aan de regels houdt. Maar deze delicate opdracht valt buiten het officiële kader. Want hoge functionarissen op de ministeries van Binnenlandse en Buitenlandse Zaken hebben er belang bij dat de sterfgevallen niet in de openbaarheid of onder de aandacht van de politie komen. Suzanne laat zich bij haar onderzoek bijstaan door jonkheer Daniël Rengers van Unia, die na afloop van een halve loopbaan als diplomaat heeft gekozen voor het beroep van kunstschilder. Hij is de ik-figuur uit het boek.
Hoge ambtenaren, veiligheidsdiensten, een gewezen diplomaat, diverse lijken, sprankelende dialogen (vooral in het eerste deel): het verhaal doet denken aan de wereld van John Le Carré. Deze thriller speelt zich echter niet af in Moskou of Hongkong, maar in Den Haag. En wel voornamelijk in en om de werkelijk bestaande villawijk Duttendel. Een citaat: ‘Het miezert nog steeds wanneer Suzanne haar Eend ergens aan de rand van Duttendel parkeert in een doodstil, verlaten laantje met aan weerskanten om en om magnolia’s en een soort Jugendstil-lantaarnpalen van groen geverfd gietijzer, voor het immense pand dat Antonia van Staveren blijkt te hebben bewoond. Hoog en groot als een adellijk buitenhuis rijst het op tussen donkere coniferen in een tuin achter een taxusheg. (…) Als Suzanne de motor afzet, horen we alleen het geritsel van de motregen op het doek van het dak.
“Weet je zeker dat je het goede adres hebt gekregen?” vraag ik haar. “Het lijkt me namelijk een nogal nette buurt voor een bordeel.”’
Want ja, dat is het safehouse ook. Officieel worden er cursussen gegeven, maar Antonia blijkt buiten het medeweten van de AIVD jongens en meisjes in dienst te hebben die in het huis hoge heren ontvangen. Suzanne en Daniël, beiden voor in de zestig, weten uiterst vlot, binnen enkele dagen, te achterhalen wat er zich in en rondom de villa in Duttendel heeft afgespeeld. Een oude kennis, de inmiddels gepensioneerde diplomaat Gijs van Heusden, is hen daarbij behulpzaam. En kennelijk lukt het hun en hun opdrachtgevers de politie buiten de deur te houden. Zelfs als er nog een derde persoon overlijdt.
Ondanks het erg snelle oplostempo en het voor Haagse begrippen hoge aantal dodelijke slachtoffers presenteert Harman Nielsen een invoelbaar, geloofwaardig verhaal met sprekende details. Ook waar het gaat om de subtiele liefdesgeschiedenis die door het verhaal verweven wordt. Hij beschrijft een herkenbaar Haags decor. Alleen ‘het ouderwets burgerlijke rijtjeshuis in de Jan van Nasaustraat’ roept vraagtekens op. Funda laat vier te koop staande huizen zien, in prijs oplopend van 1,2 naar 1,7 miljoen euro.
Vrouw met litteken is een onderhoudende Haagse thriller, geschreven met de verzorgde pen van een ervaren auteur. Wel zijn er hier en daar enigszins onwaarschijnlijke toevalligheden in het verhaal opgenomen om de ontknoping kloppend te maken, zoals de omstandigheid dat Antonia bij haar plotselinge overlijden geen enkel familielid en slechts één vriend/kennis (de overbuurvrouw) blijkt te hebben.
Hein van der Hoeven